Οι οφειλές σε Δήμους που παραγράφονται

Οι οφειλές σε Δήμους που παραγράφονται και ποιες μένουν εκτός ρύθμισης. Πλήθος τελών και χρεώσεων, που αφορούν στην ακίνητη περιουσία, μέχρι κλήσεις για παραβάσεις του ΚΟΚ, τέλη ύδρευσης και αποχέτευσης και Κοιµητηρίων – όχι όμως και τα αδήλωτα τετραγωνικά – καλύπτει η νέα νομοθετική ρύθμιση του υπουργείου Εσωτερικών, που προβλέπει παραγραφή οφειλών προς τους Δήμους στην πενταετία. Όλες οι περιπτώσεις που αφορά, ποιες μένουν εκτός και πως θα εφαρμοστεί η νέα ρύθμιση. Η νέα νομοθετική ρύθμιση περιλαμβάνεται σε πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών, που αναρτήθηκε προς δημόσια διαβούλευση αφορά σε παραγραφή για οφειλές με χρονικό βάθος μεγαλύτερο των πέντε ετών και αναφέρεται σε «κάθε είδους οφειλόμενα ποσά, από οποιαδήποτε πηγή». Όπως σημειώνεται στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου του υπουργείου Εσωτερικών υιοθετεί σχετική έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη, η οποία φωτίζει τον εισπρακτικό παραλογισμό για όλες τις περιπτώσεις τελών και χρεώσεων από τους Δήμους προς τους πολίτες. Μέχρι σήμερα ο χρόνος παραγραφής των αξιώσεων των Δήμων φτάνει τα 20 έτη. Στο πλαίσιο αυτό, πολλοί δήμοι αναζητούν παρελθόντα χρέη που δεν είχαν εισπραχθεί και έστελναν τον «λογαριασμό» στους πολίτες με μεγάλη χρονοκαθυστέρηση – «ακόμα και 23 χρόνια μετά», όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει το νομοσχέδιο. Τι ακριβώς προβλέπει η νέα ρύθμιση Σε ότι αφορά τα ακίνητα, η νέα ρύθμιση καταλαμβάνει οφειλές από Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ), δημοτικά τέλη καθαριότητας και φωτισμού, Δημοτικό Φόρο Ηλεκτροδοτούμενων Χώρων, διάφορα Δυνητικά Δημοτικά Τέλη και τις σχετικές προσαυξήσεις και πρόστιμα. Αυτό αναφέρεται σε ανακοίνωση της ΠΟΜΙΔΑ τονίζοντας ότι «ενα ακόμη θεσμικό αίτημα της ΠΟΜΙΔΑ, η πενταετής παραγραφή των κάθε είδους υποχρεώσεων προς τους Δήμους, γίνεται δεκτό από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών, με ρύθμιση η οποία όμως συνοδεύεται από μεταβατικές ενδιάμεσες προθεσμίες, ώστε να μετριαστεί η απώλεια εσόδων των Ο.Τ..Α» Σήμερα στην πράξη οι Ο.Τ.Α. διεκδικούν και εισπράττουν αναδρομικές οφειλές των ετών 2009 έως και 2022, δηλαδή οφειλές 14ετίας. Το χρονικό αυτό διάστημα παραγραφής θα αυξάνεται κάθε χρόνο κατά ένα έτος, έως ότου να φτάσει την 20ετία. Η ΠΟΜΙΔΑ έχει ζητήσει να επανέλθει σε ισχύ για τις οφειλές αυτές η 5ετής παραγραφή, η οποία ήδη ισχύει σε όλες τις οφειλές προς το Δημόσιο. Μέχρι στιγμής αυτό είχε γίνει δεκτό μόνον ως προς τη λήψη πιστοποιητικού ΤΑΠ. Με τη ρύθμιση αυτή ο χρόνος παραγραφής μειώνεται σταδιακά στα 10 έτη για τις παλαιότερες οφειλές προ του 2013, στα 8 έτη για τις οφειλές προ του 2018 και στη συνέχεια στα 5 έτη για τις οφειλές από 1.1.2018 και μετά. Συγκεκριμένα η προτεινόμενη ρύθμιση προβλέπει τα εξής: Οφειλές ετών 2009 – 2012: Διαγράφονται οριστικά και δεν αναζητούνται. Στις οφειλές που διαγράφονται κατά την περ. α’ περιλαμβάνονται και εκείνες που τέθηκαν μεταγενέστερα σε ρύθμιση και δεν έχουν εξοφληθεί ακόμη. Ποσά όμως που έχουν ήδη καταβληθεί δεν επιστρέφονται. Οφειλές ετών 2013-2017: Μπορεί να αναζητηθούν, να βεβαιωθούν και εισπραχθούν για δύο έτη από την έναρξη ισχύος του νόμου. Στη συνέχεια παραγράφονται. Οφειλές ετών 2018 και μετά και μελλοντικές οφειλές: Οι δήμοι μπορούν να βεβαιώνουν ταμειακά τα κάθε είδους οφειλόμενα ποσά, από οποιαδήποτε πηγή, που καθίστανται εισπρακτέα έσοδα, εντός αποσβεστικής προθεσμίας πέντε (5) ετών, που αρχίζει το επόμενο έτος από τη γένεση της οφειλής, Μετά την πάροδο της προθεσμίας αυτής παραγράφονται. Μένουν εκτός των αδήλωτα τετραγωνικά Στο σχέδιο νόμου «Σύστημα Καινοτομίας στον δημόσιο τομέα – Ρυθμίσεις Γενικής Γραμματείας Ανθρωπίνου Δυναμικού Δημοσίου Τομέα – Ρυθμίσεις για τη λειτουργία των Ο.Τ.Α. α΄ και β’ βαθμού και των αποκεντρωμένων διοικήσεων και για την ευζωία των ζώων συντροφιάς – Λοιπές επείγουσες ρυθμίσεις του Υπουργείου Εσωτερικών», που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση στον ιστότοπο διαβουλεύσεων του ΥΠΕΣ δεν περιλαμβάνονται διατάξεις για δήλωση μη ρευματοδοτούμενων και αδήλωτων επιφανειών ακινήτων, και περιορισμό των προστίμων και προσαυξήσεων στο 50%, που έχει ζητήσει η ΠΟΜΙΔΑ. Η έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη φωτίζει τον εισπρακτικό παραλογισμό Η ειδική έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη με τίτλο «Έσοδα Δήμων και Κράτος Δικαίου» που αποτελεί βάση αναφοράς της νέας νομοθετικής ρύθμισης τονίζει ότι τα έσοδα των Δήμων, ιδίως όσα προέρχονται απ’ ευθείας από τους δημότες, δεν είναι πάντα εναρμονισμένα με όσα προβλέπονται από ένα σύγχρονο Κράτος Δικαίου και παρουσιάζει τις περιπτώσεις ως εξής: Τέλη Ύδρευσης – Αποχέτευσης: Οι δήµοι ή οι ∆ΕΥΑ επιβάλλουν υποχρεωτικώς ανταποδοτικά τέλη ή δικαιώµατα ύδρευσης και αποχέτευσης, µε αποφάσεις των δηµοτικών συµβουλίων τους, στις οποίες πρέπει να καθορίζεται το ύψος των τελών σε σχέση αναλογίας µε τα έξοδα των αντίστοιχων υπηρεσιών. ∆ιαπιστώνεται ότι η κοστολόγηση των υπηρεσιών ύδρευσης δεν έχει ειδική και επαρκή αιτιολογία. Η θέσπιση κλιµακωτού τιµολογίου αποδεικνύεται τυχαία, διότι οι ποικίλες κλίµακες δεν στηρίζονται σε συγκεκριµένες πραγµατικές συνθήκες, µετρήσεις ή στατιστικά στοιχεία. Οι κλίµακες κατανάλωσης διαφοροποιούνται σηµαντικά µεταξύ των ∆ήµων, χωρίς να αιτιολογείται η διαφοροποίηση. ∆ιοικητικός έλεγχος – Εποπτεία ΟΤΑ: Οι κανονιστικές πράξεις των ∆ήµων που επιβάλλουν ανταποδοτικά τέλη χαρακτηρίζονται από ανοµοιοµορφία, ανεπαρκή ή ελλιπή αιτιολογία, αναφορικά µε τη συνδροµή των όρων των εξουσιοδοτικών διατάξεων. Ο έλεγχος νοµιµότητας πρέπει να είναι ουσιαστικός, εµπρόθεσµος και πλήρης έτσι ώστε να αποτρέπεται η νοµιµοποίηση παράνοµων διοικητικών πράξεων. Για τον σκοπό αυτό, πρέπει να καταλήγει υποχρεωτικά σε ειδική ρητή πράξη, είτε επιβεβαιωτική, είτε απορριπτική. Καθορισµός της φορολογικής βάσης των δηµοτικών τελών: Ο ν. 25/1975 προβλέπει ότι τα τέλη υπολογίζονται µε βάση το εµβαδόν των «εστεγασµένων ή µη εστεγασµένων χώρων, ανά µετρητή ηλεκτρικού ρεύµατος». Παραµένουν υπό αµφισβήτηση πολλές περιπτώσεις στεγασµένων ή µη επιφανειών µε αποτέλεσµα οι ∆ήµοι να εφαρµόζουν διαφορετικές πρακτικές και σε πολλές περιπτώσεις να προσµετρούν στη φορολογητέα επιφάνεια χώρους χωρίς νόµιµο έρεισµα ή επαρκή αιτιολόγηση. Χαρακτηριστικά παραδείγµατα αποτελούν οι ταράτσες που χρησιµοποιούνται ως χώροι τοποθέτησης φωτοβολταϊκών, οι κενοί χώροι ανελκυστήρων, οι εξώστες (µπαλκόνια κλπ.). Προβλήµατα προκύπτουν και σε ό,τι αφορά τον ακριβή προσδιορισµό του εµβαδού κάθε χώρου καθώς συχνά αυτός στηρίζεται σε εσφαλµένα ή ανακριβή στοιχεία. Ανταποδοτικότητα: Η ανταποδοτικότητα είναι ιδιαίτερα κρίσιµο στοιχείο για την επιβολή των δηµοτικών τελών καθαριότητας και φωτισµού, η συνδροµή της όµως δεν διασφαλίζεται επαρκώς από το ισχύον νοµοθετικό πλαίσιο. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι ο νόµος δίνει τη δυνατότητα θέσπισης µέχρι 7 συντελεστών, στην πράξη όµως οι δήµοι εφαρµόζουν µόνο δύο, τον επαγγελµατικό και τον οικιακό. Για παράδειγµα εφαρµόζεται ένας µόνο συντελεστής επαγγελµατικών χώρων σε χώρους µε µεγάλες επιφάνειες ή κοινόχρηστους χώρους πολυκατοικιών οι οποίοι δεν παράγουν πολλά απορρίµµατα, µε αποτέλεσµα να επιβαρύνονται δυσανάλογα. Στην περίπτωση αυτή δεν υπάρχει ούτε ανταποδοτικότητα ούτε